چگونه پوست را دباغی کنیم؟
از گذشته های دور تا به امروز چرم یک جایگاه خیلی ویژه در زندگی بشر داشته است. از چرم برای تولید، پوشاک، ظروف، اقلام خشک، مهاربندی، چادر، زین حیوانات، کیف، کفش و خیلی محصولات دیگر استفاده می شود. چرم از پوست حیوانات گوناگون ساخته می شود. البته بسته به حیوانات نوع کاربرد های استفاده از چرم متفاوت می باشد مثلا بعضی از حیوانات پوست زخیمی دارند و برای تولید محصولاتی چون زین استفاده می شود ولی پوست حیوانات اهلی مثل گاو و گوسفند بیشتر برای تولیدات کیف و کفش استفاده می گردد. دباغی روشی برای نرم و انعطاف پذیر کردن چرم درست شده از پوست حیوانات می باشد که هزاران سال است صنعت گران از این روش استفاده می کنند. در این مقاله در میابیم چگونه پوست گوسفند را خشک کنیم و مراحل دباغی پوست گوسفند را بررسی خواهیم کرد.
مراحل تبدیل پوست به چرم
روش های دباغی کردن
روش های دباغی و تولید تاثیر مستقیم روی کیفیت چرم دارد. معمولا برای تولید چرم از دو روش رایج استفاده می کنند:
- دباغی شیمیایی
- دباغی گیاهی
چرا پوست را دباغی می کنند؟
دباغی یا پیراستن یک روش برای از بین بردن و تغییر ساختار پروتئینی پوست حیوانات می باشد. البته دباغی کردن باعث می شود که روند تخریب متوقف شود و پوست به چرم تغییر شکل یابد. پس از انجام مراحل دباغی از چرم بدست آمده می توان برای تولید انواع محصولات چرمی استفاده کرد. بهترین نوع چرم، چرمی است که از پوست حیوانات اهلی تولید می شوند. البته خود دباغی داری یک فرآیند کامل و پیچیده می باشد.
دباغی پوست به روش سنتی
دباغی پوست به روش سنتی شامل مراحل زیر می باشد:
- تهیه ی پوست: برای تهیه ی چرم در روش سنتی اغلب از پوست گاو استفاده می کنند. چون هم نرم تر و ضخیم تر از پوست گوسفند می باشد و در مراحل تبدیل به چرم، صدمه کمتری به پوست می رسد. از همه مهم تر محصولی که از پوست گاو بدست می آید مرغوب تر و با کیفیت تر می باشد.
- شستشو: برای اینکه پوست به حالت طبیعی خود برگردد باید آن را به مدت سه الی شش روز در آب قرار دهند تا به طور کامل نمک از پوست خارج شود و خشکی آن هم از بین برود.
- موگیری: پس از شستشو پوست در محلول آرد جو یا آهک قرار می گیرد که باعث تخمیر پوست می شود و باعث کنده شدن راحت مو از پوست می گردد. در این مرحله به پوست ها توله آهکی می گویند.
- لش زنی: برای انجام این کار پوست را به دو میخ یا گیره آویزان می کنند و با داس یا ارسن که یک چاقو با تیغه ی بلند است، می زنند. این کار باعث می شود که چربی ها و مواد زائد از پوست جدا شود.
- خواباندن در فضله: برای اینکه پروتئین های اضافی که باعث خرابی پوست می شوند را به طور کامل از بین ببرند، پوست را به مدت چند روز در محلولی که از آب و فضله ی مرغ یا کبوتر تشکلی شده است قرار می دهند. برای نرم کردن پوست گوسفند به این محلول زاج هم اضافه می شود.
- نمک زنی: برای اینکه پوست ثابت بماند و فاسد نشود، به آن نمک می زنند که ابه این مرحله پوست سالمبور نیز می گویند.
- دباغی یا مازوکاری: برای دباغی پوست ها آن ها را در یک چاله با عمق دومتر قرار می دهند و روی آن ها محلول آب و مازو می ریزند و آن را لگد مال می کنند. این کار به مدت 2 تا 10 روز به طور مدام انجام می شود تا مازو به خوبی جذب پوست شود. سپس پوست را در آفتاب خشک می کنند. از این مرحله به بعد به پوست ها، توله های آهکی چرم گفته می شود.
- نمک زنی: دوباره برای اینکه مانع از فساد و نابودی چرم شوند، به مدت 48 ساعت در محلول نمک و آب قرار می دهند و سپس در آفتاب خشک می کنند.
- سنگ زنی: پوست های نیمه خشک شده را در یک تخته هلالی که به خرک نیز مشهور می باشد قرار می دهند و طرف لش چرم را با سنگ پا و طرف رخ آن را سنگ معمولی می مالند تا بلور های نمک را خارج کنند. این کر باعث می شود که بلور ها باعث خشکی و ترک پوست نشود. سپس آن ها در آفتاب قرار می دهند تا خشک شوند.
- پینه زنی یا پیه کاری: برای اینکه چرم نرم شود به آن پیه آب شده می زنند.
- شستشو : به دلیل پیه کاری به طور مدارم تا چند روز پوست را شستشو می دهند.
- رنگ زنی: پس از شستشو مرحله رنگ زنی آغاز می شود. برای این کار چرم ها رو به رنگرز ها می دهند. با اینکه رنگ های زیادی وارد بازار شده است ولی رنگرز ها طبق گذشت به چرم ها رنگ نارنجی می زنند تا اصالت آن را حفظ کنند. در گذشته برای رنگ از گلرنگ، گل ورز استفاده می شد. پس از رنگ آن را آویزان می کنند تا خشک شود.
- سنگ زنی: برای اینکه چرم براق شود آن را با سنگ یشم یا یک سنگ سبز که سطح صافی دارد، می سایند.
تولید چرم به روش سنتی حدودا سه ماه طول می کشید.
از بین بردن بوی پوست دباغی شده
چرم بو های قوی را در خود نگه می دارد. روش های زیادی برای از بین بردن این بوها وجود دارد که عبارتند از:
- قرار دادن چرم در هوای آزاد
- برس کشیدن چرم های جیر و چرم هایی که بافت محکمی دارند که از برس نرم و نایلونی می تواندی استفاده کنید.
- استفاده از یک پاک کننده ی چرم حرفه ای فرموله شده
- به مدت دو روز چرم را درون یک روزنامه بپیچید. روزنامه رطوبت و بوی دباغی شده را از بین می برد.
- محلولی که یک قسمت سرکه و از 5 قست آب تشکیل شده درست کنید و روی چرم اسپری نمایید و بگذارید در آفتاب خشک شود.
- دفن کردن چرم در جوش شیرین البته باید اطمینان حاصل نمایید که چرم کاملا خشک می باشد.
- استفاده از روغن کتان
- استفاده از اسپری های مخصوص که دارای آنزیم های پاک کننده هستند
قیمت پوست گوسفندی دباغی شده
از پوست گوسفند دباغی شده برای تولید محصولات چرمی مثل کیف، کفش و... استفاده می شود. قیمت پوست دباغی شده با توجه با کیفیت و نوع انجام دباغی متفاوت می باشد و شما برای کسب اطلاعات بیشتر باید به مراکز مربوطه مراجعه نمایید.
طریقه خشک کردن پوست گوسفند و نحوه خشک کردن پوست گوسفند
روش دباغی پوست گوسفندی
مراحل دباغی کردن پوست حیوانات یکسان می باشد. دباغی کردن پوست گوسفند در منزل و به طور کلی به شرح زیر است:
- روش خشک کردن پوست گوسفند و نمک زدن به پوست: وقتی پوست را از بدن حیوان جدا می کنند باید به آن نمک بزنند تا فاسد نشود سپس در آفتاب خشک می کنند.
- حذف اضافاتی مثل گوش، دم، سم و...
- خیساندن در آب برای از بین بردن مواد زائد
- حذف اضافات یا لش زدایی که برای از بین بردن چربی ها انجام می شود
- مو زدایی و آهک زنی که برای کندن مو و پشم انجام می شود
- حذف آهک با استفاده از نمک و مواد شیمیایی
- لطیف کردن چرم که این مرحله پس از آهک زنی باید صورت گیرد که پوست را حمام قلیایی می کنند
- حذف چربی های اضافه به خاطره اینکه بعضی از پوست ها دارای چربی زیادی هستند باید به طور کامل از بین برود
- صاف و یکدست کردن پوست که برای این کار پوست را در یک محلول اسیدی که از نمک تشکیل شده قرار می دهند
- رنگ آمیزی که توسط مواد معدنی یا شیمیایی انجام می شود
- خشک کردن که پس از رنگ آمیزی چرم را زیر آفتاب خشک می کنند
چگونه چرم خشک را نرم کنیم
شما می توانید برای نرم کردم وسایل چرمی خود از روش های زیر استفاده کنید:
- استفاده از روغن های مخصوص
- استفاده از الکل و وازلین
- استفاده از بخار
- وسایل چرمی خود ار سرما دهید
- جلا دادن با استفاده از پولیش مخصوص
یکی از مهم ترین نکاتی که باید برای نرم ماندن وسایل خود بدانید، نظافت چرم است اگر مراقبت های لازم را انجام دهید، چرم سفت نخواهد شد.
آموزش دباغی پوست گوسفندی در خانه
برای خرید
گوسفند زنده می توانید با مشاوران پخش نمونه تماس حاصل فرمایید. همچنین شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر از دیگر مقالات ما بازدید نمایید:
