آشنایی با انواع مراتع پرورش دام در ایران

آشنایی با انواع مراتع پرورش دام در ایران

مراتع پرورش دام در ایران بسیار متنوع و وسیع هستند و با توجه به شرایط اقلیمی می توان مساحت مراتع را به سهولت افزایش داد. وجود مراتع پرورش دام در ایران به صورت طبیعی بسیار حائز اهمیت می باشد و وجود انواع شرایط آب و هوایی در مناطق متفاوت ایران، سبب ایجاد هر سه نوع مراتع مورد نیاز جهت پرورش دام شده است.

مراتع چیست و دارای چه فوایدی هستند؟

درحقیقت مراتع به تمامی گیاهانی گفته می شود که به صورت طبیعی و یا مصنوعی جهت تغذیه دام کشت می شود. امروزه طبق تحقیقات محققان می توان اظهار کرد که مراتع علاوه بر هدف ایجاد تغذیه دام دارای اهداف دیگری هستند.

- حفاظت از محیط زیست:
وجود مراتع در هر ناحیه ای مانع از برخورد مستقیم قطرات باران بر سطح خاک می شوند بدین ترتیب شکستگی و فرسایش خاک کاهش می یابد.

- کاهش بلایای طبیعی:
وجود پوشش گیاهی می تواند بر وقوع بلایای طبیعی همچون سیل و بروز طوفان های خاک جلوگیری نماید.

انواع مراتع پرورش دام در ایران:

مراتع پرورش دام در ایران بر اساس نوع و نحوه رویش گیاهان به دو دسته کلی تقسیم بندی می شود.

- مراتع طبیعی:
- مراتع مصنوعی:
مراتع طبیعی پرورش دام:
در این مراتع گیاهان به صورت طبیعی و خودرو در منطقه رشد می کنند و جهت داشتن چنین مراتعی، منطقه نیازمند شرایط آب و هوای مساعد می باشد. ایران از نظر شرایط جوی و آب و هوایی جهت رشد گیاهان خودرو در رتبه بالایی قرار دارد و به صورت کلی دارای مراتع ییلاقی، قشلاقی و میان بند هستیم که هر کدام دارای شرایط خاصی است که ادامه به بررسی هر کدام می پردازیم.


مراتع ییلاقی: در مراتع ییلاقی، گیاهان در فصول بهار و تابستان رشد می کنند. چنین مراتعی را می توان در شهرهای اردبیل، آذربایجان غربی، کردستان، چهار محال بختیاری و برخی از نواحی خراسان رضوی یافت و از طرفی این استان ها قطب پرورش دام به شمار می آیند.
مراتع قشلاقی: در این مناطق گیاهان در نواحی کم ارتفاع و دشت ها که دارای آب و هوای گرمتری هستند رشد می کنند. چنین مراتع پرورش دام و گوسفند زنده در ایران را می توان در نواحی مانند کویر و دیگر شهرهای خوزستان، گرگان و سرخس مشاهده کرد.

مراتع میان بند: مراتع میان بند بهترین و بیشترین مراتعی هستند که بومیان جهت پرورش دام از آنها استفاده می کنند این مراتع را نمی توان در دسته ییلاقی و یا قشلاقی دسته بندی کرد بدین جهت به آنها مراتع میان بند گفته می شود و اغلب در حوالی روستاها می توانید این مراتع را مشاهده نمایید و در تمام فصول سال قابل استفاده هستند.

مراتع مصنوعی پرورش دام:

مراتع مصنوعی نوع دیگری از مراتع پرورش دام در ایران می باشد که به صورت طبیعی رشد نمی کنند و جهت داشتن چنین مراتعی باید با استفاده از تکنیک های کشاورزی و دخالت علم، آنها را به صورت یک یا چند ساله کشت کرد. جهت ایجاد مراتع مصنوعی افراد باید نکاتی را رعایت نمایند به عنوان مثال در صورت تصمیم به کاشت مراتع به صورت یک ساله کشاورز باید سال بعدی بر روی زمین غلات کشت نماید. گیاهانی که در هر ناحیه رشد می کند به صورت مستقیم بر طعم گوشت و شیر دام ها تاثیر می گذارند بدین دلیل طعم گوشت و میزان چربی و شیردهی در دام های هر منطقه با یکدیگر متفاوت است.

تاثیر مراتع در اقتصاد ایران: 

مراتع طبیعی به صورت چشمگیری بر اقتصاد ایران تاثیرگذار می باشد. در حقیقت با افزایش مراتع طبیعی می توان میزان نیاز به مراتع مصنوعی را کاهش داد و این خود نوعی صرفه جویی اقتصادی است که واین موضوع در قیمت گوسفند زنده نیز تاثیر گذار است. تغذیه مناسب دام ها از مراتع طبیعی سبب افزایش ارزش اقتصادی گوشت آنها و صادرات به کشورهای همجوار و اروپایی می شود، همین مسئله سبب تمرکز متخصصان پرورش دام به ایجاد و حمایت از مراتع طبیعی می باشد.